Uit het geheime archiefSpraakmakend en ontmaskerendIn 1920 schreef Herman Gorter zijn Open brief aan kameraad Lenin. Amper drie jaar na de Russische Revolutie stelde hij de dictatoriale methoden van de bolsjewieken aan de kaak. De Duitse radencommuniste Rosa Luxemburg was hem hierin voorgegaan. Met haar pamflet De Russische tragedie schudde zij als eerste in 1918 de geesten wakker. Zij kreeg intellectuele steun van bekende anarchisten (Emma Goldman en Alexander Berkman) en sociaal-democraten (Karl Kautsky) uit die tijd. Later borduurden dissidenten (Andrej Sacharov, Aleksander Solzjenitsyn), literatoren (Günter Grass, Václav Havel) en academici (Dmitri Volkogonov, Leszek Kolakowski) voort op dit thema. Ze kwamen tot dezelfde conclusies maar veel veranderde er niet. De sovjetpropaganda draaide op volle toeren. Stalin viel in 1956 van zijn sokkel maar Lenin bleef opgehemeld worden als een onfeilbare godheid.De Amerikaanse historicus Richard Pipes, auteur van standaardwerken over de
