Toen de oorlog uitbrak, was ik bijna vijf jaar en precies vijf jaar later werd de vrede getekend. De gebeurtenissen in deze vijf jaar worden nu, een halve eeuw later, door mij opgetekend. De geschiedenis wordt door een kind anders beleefd en ondergaan. Vaak ziet het de ernst van de oorlogssituatie niet in, maar juist daardoor wordt de waarneming scherp en duidelijk. Problemen als voedselschaarste en vervolging gaan aan hen voorbij. Zolang er maar te eten is natuurlijk. Alles wat ik mij kan herinneren, als ooggetuige heb ik vermeld. De werkelijkheid is vaak vele malen onthutsender dan welk uit de duim gezogen verhaal dan ook. Er gaat immers niets boven de werkelijkheid. Dit verslag maak ik voor degenen die er niet meer zijn, en na de oorlog te maken kregen met een tijd van verwarring die zijn weerga niet kent. Over de oorlog sprak je niet, daar was geen belangstelling voor. Pas veel later werden hierover boeken geschreven, bijna altijd sterk geromantiseerd. Al lange tijd, leeft in mij
