Toen in 1870 de 32-jarige Abraham Kuyper predikant werd in Amsterdam, bleken van de 130.000 hervormden, pakweg de helft van de bevolking, er op een gemiddelde zondag niet meer dan zes à achtduizend een kerk op te zoeken. Mokum is al lang een onkerkse stad. En toch: tot de jaren zestig bloeide het katholieke leven op tot een ongekende wijze.Amsterdam bleef nog lang de prestigieuze hoofdgemeente van de Nederlandse Hervormde Kerk. Ook voor lutheranen, doopsgezinden en gereformeerden vormde Amsterdam het centrum. Nieuwere kerkverbanden, zoals de Vrije Gemeente en het Leger des Heils bloeiden er op. Nooit is de religieuze rijkdom groter geweest dan gedurende de negentiende en twintigste eeuw. Nooit zijn er meer kerken gebouwd dan in de afgelopen eeuw.In de jaren zestig volgde de kentering. De secularisatie greep razendsnel om zich heen en de kerken van Amsterdam stroomden leeg, werden afgebroken of kregen een andere bestemming. De kerkelijke gemeenschappen in omringende gemeenten werden
