Precies vijftig jaar geleden, in 1948, voltooide de Friese timmerman Hotze de Roos zijn eerste kinderboek: De schippers van de Kameleon. In de veertig daaropvolgende jaren schreef hij nog negenenvijftig titels in de zogenaamde kameleon-reeks, met een totale oplage van meer dan dertien miljoen exemplaren. Het is de populairste kinderboekenserie in de geschiedenis van de Nederlandse uitgeverij geworden. Miljoenen jongens en meisjes hebben zich geïdentificeerd met Hielke en Sietse Klinkhamer, de tweeling van een Friese dorpssmid, die er in hun 'lompe maar sterke' boot de Kameleon op uit trekken. In Helden zonder zee gaat Paul Steenhuis op zoek naar het geheim van dit enorme succes. Hij legt fascinerende fundamenten bloot: de mythen over vaderlandse zeehelden, het degelijke vooroorlogse socialisme, de achttiende-eeuwse wortels zelfs van de moderniteit. Zo ontstaat er vanuit een volkomen onverwachte invalshoek een kleine, vrolijke vertelde cultuurgeschiedenis van Nederland. Uiteraard
