Vier jaar geleden verscheen de eerste druk van deze wonderlijke bestseller over België. Geert van Istendael stelde nadrukkelijk, zonder zijn land te willen ophemelen of afbreken, dat de Belgen van de wanstaltigheid een deugd hebben gemaakt en in hun moeizame chaos een labyrintische ordening hebben aangebracht. Het Belgisch labyrint, dat herdruk op herdruk beleefde, leek het definitieve boek over België. Maar dat vond van Istendael zelf al geruime tijd niet meer het geval. Sedert 1989 is Europa radicaal veranderd. Van Istendael voelde de noodzaak zijn visie op België in het herziene licht te zetten van het veranderde Europa. En bovendien, ook België zelf is sedert 1989 grondig veranderd. In 1991 brak extreem-rechts massaal door en tekende zich het verval af van de christen-democraten. Bovendien koerste het land af op een onontkoombare federalisering. Het woord 'separatisme' baande zich een weg vanuit het rechts-extreme kamp naar het centrum van het politieke debat. Van Istendael
