Anselm Eibenschütz verlaat na twaalf jaar plichtsgetrouwe dienst het leger en neemt als ijkmeester zijn intrek in een stadje aan de Oostenrijks-Russische grens van de Habsburgse monarchie. Met zijn diepgewortelde ontzag voor de wet en zijn eenvoudige soldatenmoraal bereidt Eibenschütz zich voor om de wet na te leven en de orde te handhaven. Maar het grensgebied waarin hij zich bevindt, is een duistere, 'giftige' omgeving, waar de wetten van de staat niet lijken te gelden. Geen gunstig klimaat dus voor een ijkmeester, en al helemaal niet voor Eibenschütz, die, omdat hij niet langer kan denken en handelen zoals hij gewend is, langzamerhand net zo'n duistere figuur wordt als alle ander mensen om hem heen. Met het sprookje van de eerzame soldaat die tot nietsnut verwordt en ten slotte roemloos ten onder gaat, bekritiseert Joseph Roth nop onnavolgbare wijze de morele structuren van het Habsburgse rijk rond de eeuwwisseling.
