Het Nederlandse pensioenstelsel wordt vaak geprezen als voorbeeld van een stelsel dat goed in elkaar zit: het is effici , het biedt deelnemers zekerheid en het waarborgt de solidariteit en onderlinge betrokkenheid in de maatschappij. In toenemende mate ontstaat echter discussie over het solidariteitsprincipe van collectieve pensioenen. Het draagvlak voor solidariteit lijkt af te nemen en de eigen verantwoordelijkheid van burgers wordt benadrukt. Ook rijst de vraag of die solidariteit nu wel zo'n goed idee is in het licht van de vergrijzende samenleving. Wat bedoelen we met solidariteit en wat levert de collectiviteit ons eigenlijk op? Widen we deze vormen van solidariteit wel en wat zijn de nadelen die er aan kleven? Wat zijn de gevolgen van keuzes die worden gemaakt voor de arbeidsparticipatie van jongeren, ouderen en vrouwen? Bestaat de kans dat groepen mensen worden buitengesloten van deelname en niet of onvoldoende pensioen opbouwen, met alle gevolgen van dien voor de wijze waarop
