Joods messianisme is als het ware een 'filosofie van de geschiedenis.' De weg die naar de messiaanse voltooiing van de schepping voert, is de weg van Israel met de Tora. Maar ook de rechtvaardigen onder de volkeren dragen aan die voltooiing bij. Het jodendom kent een voortdurende spanning tussen Gods onfeilbare beloften enerzijds en menselijke verantwoordelijkheid en de realiteit van menselijk falen anderzijds. Die spanning kan nooit door een logische redenering opgeheven worden zonder dat wij ontrouw worden aan tegenstellingen in onze religieuze ervaringswereld, De rabbijnen geven de voorkeur aan onopgeloste vragen in een levende dialoog met God, boven sluitende antwoorden in een leer die wel het verstand maar niet het hart raakt. In de liturgische herinnering aan zowel vreugdevolle als pijnlijke gebeurtenissen uit het verleden ligt de hoop op verlossing besloten. Zo werd volgens: een oude overlevering de Messias geboren op het moment, dat de Tempel verwoest werd. In liturgische
