In traagheid komt Kundera terug op een constellatie van thema's die hij eerder had behandeld in Het boek van de lach en de vergetelheid: snelheid versus traagheid, extase versus bedachtzaamheid, vergetelheid versus herinnering. Rond die tegenpolen zweven tal van kleinere thema's en motieven, die zich allemaal rond een van beide polen scharen: orgasme versus genot, verveling versus ledigheid, praten versus luisteren, exhibitionisme versus intimiteit. Wat Kundera's analyse van de moderne wereld laat zien is dan ook niet zozeer dat de mensen van nu anders zijn dan die van vroeger, als wel dat ze door de loop die de wereld heeft genomen in een andere rol zijn gedwongen. Of liever gezegd zijn ze door het wegvallen van bepaalde morele en fysieke beperkingen geheel vanzelf in die rol terechtgekomen, zoals water altijd het laagste punt opzoekt.
