Ter verklaring van de verschillen tussen de kerken wordt vaak verwezen naar de kerkgeschiedenis. Lang niet altijd echter worden de historische tegenstellingen in de huidige kerkelijke situatie nog als reëel beleefd. Daarom wordt in het oecumenisch gesprek vaak verslag gedaan van de verschuivingen in het oordeel over anderen. Met zoveel woorden documenteert de oecumene dus deze 'veranderingen van geloofsinzicht'. Zo hebben in de jaren negentig bijvoorbeeld de betrokken kerken het aloude geding over de uitspraken van het concilie van Chalcedon (451) bijgelegd en zijn lutheranen en rooms-katholieken het eens geworden over het grote strijdpunt uit de Reformatietijd, namelijk de rechtvaardigingsleer.
